Triệu chứng khi nhiễm virus HMPV
Nhiễm trùng virus HMPV dẫn đến các triệu chứng ban đầu ở đường hô hấp trên và nguy cơ diễn tiến nặng gây ảnh hưởng cả đường hô hấp dưới, dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng. Các biểu hiện triệu chứng khi nhiễm virus HMPV như sau:
1. Triệu chứng nhẹ
Trong hầu hết các trường hợp, virus HMPV thường gây ra các triệu chứng nhẹ tương tự như khi bị cảm lạnh thông thường, cụ thể như ho, sốt, nghẹt mũi, đau họng, thở khò khè, khó thở nhẹ, đôi khi phát ban đỏ… thậm chí có trường hợp không xuất hiện bất kỳ triệu chứng nào.
Khi bị nhiễm virus HMPV nhẹ, người bệnh có khả năng hồi phục dần trong ít ngày (thường là 2 – 5 ngày) mà không cần can thiệp điều trị y tế hay nhập viện.
2. Triệu chứng nặng
HMPV không phải lúc nào cũng vô hại. Trong một số trường hợp nhất định, loại virus này có thể “leo thang” và gây ra các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp dưới nghiêm trọng như viêm phổi hoặc làm trầm trọng thêm bệnh lý nền đã có sẵn, chẳng hạn như hen suyễn hay bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD). Điều này đặc biệt nguy hiểm đối với nhóm trẻ nhỏ, người già và những cá nhân có hệ miễn dịch suy giảm hoặc bệnh phổi mạn tính.
Trung tâm Kiểm soát và Phòng dịch bệnh (CDC) Hoa Kỳ cho biết, nhiễm virus HMPV có nguy cơ tiến triển thành bệnh nặng, ảnh hưởng đến đường hô hấp dưới như viêm phế quản cấp tính, viêm tiểu phế quản, viêm phổi…
Một số dấu hiệu cho thấy người bệnh đang bị viêm đường hô hấp dưới, bao gồm: Sốt cao, khò khè, ho có đờm đặc, khó thở, da tím tái, suy hô hấp… Nếu triệu chứng kéo dài hơn 2 tuần hoặc ngày càng trở nên nghiêm trọng, người bệnh nên thăm khám bác sĩ để được can thiệp điều trị kịp thời.
Virus HMPV lây lan như thế nào?
Giống nhiều loại virus khác trong họ Paramyxoviridae, HMPV lây lan qua các giọt bắn hô hấp khi người nhiễm ho, hắt hơi, hỉ mũi, nói chuyện… Theo các chuyên gia, đây chính là con đường lây truyền virus HMPV chủ yếu ở người.
Ngoài ra, virus HMPV có khả năng tồn tại ở môi trường không khí bên ngoài trong một khoảng gian tương đối lâu, người bệnh có thể vô tình để lại virus sau khi tiếp xúc với các đồ vật, bề mặt xung quanh. Chính vì thế, việc tiếp xúc với bề mặt hoặc đồ vật bị nhiễm virus rồi sau đó chạm vào miệng, mũi hoặc mắt cũng là con đường giúp virus xâm nhập vào cơ thể và gây bệnh.
Mùa đông và đầu xuân được nhận định là thời điểm “cao điểm” của HMPV, khi điều kiện nhiệt độ và khí hậu tạo cơ hội hoàn hảo cho sự tồn tại và lây lan của virus.
Đối tượng dễ nhiễm HMPV virus
Mặc dù bất kỳ ai cũng có khả năng lây nhiễm virus HMPV nhưng có một số đối tượng có yếu tố nguy cơ cao hơn, bao gồm:
Trẻ sơ sinh, trẻ em dưới 5 tuổi : Trẻ nhỏ, đặc biệt là trẻ sơ sinh và trẻ em dưới 5 tuổi, là những đối tượng chịu tác động nặng nề nhất của HMPV. Ở độ tuổi này, hệ miễn dịch chưa phát triển đầy đủ để chống lại các loại virus nguy hiểm. Hơn nữa, trẻ sơ sinh cũng chưa được tiếp xúc đủ với các loại vi sinh vật để xây dựng khả năng bảo vệ tự nhiên, khiến trẻ dễ bị nhiễm virus. HMPV là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây các bệnh hô hấp nghiêm trọng và có thể dẫn đến viêm phổi hay viêm tiểu phế quản ở trẻ nhỏ, đặc biệt vào các mùa đông – xuân. Việc điều trị triệu chứng ở trẻ sơ sinh cần được giám sát kỹ lưỡng, vì virus này có thể khiến trẻ gặp phải biến chứng nguy hiểm nếu không được chú ý kịp thời.
Người trên 65 tuổi : Tuổi tác càng cao, sức đề kháng tự nhiên của cơ thể càng suy giảm, khiến người cao tuổi dễ bị nhiễm trùng hơn ở mức độ nặng hơn. Trong trường hợp của HMPV, người trên 65 tuổi được coi là một nhóm yếu thế, không chỉ vì sức đề kháng yếu mà còn vì họ có thể mắc nhiều bệnh lý nền khác như bệnh tim, phổi hoặc tiểu đường. Khi bị nhiễm HMPV, khả năng bệnh chuyển biến thành viêm phổi hoặc gây suy hô hấp ở nhóm đối tượng này cao hơn đáng kể.
Người bị hen suyễn sử dụng steroid : Người mắc bệnh hen suyễn vốn đã gặp phải tình trạng viêm mạn tính ở đường hô hấp. Việc sử dụng steroid – một loại thuốc kiểm soát hen suyễn phổ biến – có thể giúp giảm viêm nhưng lại vô tình làm suy yếu khả năng tự vệ của cơ thể trước các tác nhân gây nhiễm trùng như HMPV. Do đó, không ít bệnh nhân hen suyễn khi mắc HMPV sẽ gặp phải tình trạng bùng phát đợt cấp hoặc nặng hơn, cần can thiệp y tế.
Người mắc bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD) : Người mắc bệnh COPD vốn đã phải đối mặt với tình trạng tổn thương nghiêm trọng ở các nhu mô phổi và đường thở, khiến phổi không thể hoạt động hiệu quả như bình thường. Khi thêm HMPV, bệnh nhân COPD thường trải qua các đợt cấp nghiêm trọng, làm suy giảm khả năng hô hấp và thậm chí gây tử vong. Các nhà khoa học nhận định HMPV là tác nhân kích thích chính dẫn đến tình trạng trầm trọng thêm ở bệnh nhân COPD trong mùa đông.
Người có hệ thống miễn dịch suy yếu do các tình trạng như ung thư, HIV, những người đã được ghép tạng : Những người có hệ miễn dịch suy yếu, bao gồm bệnh nhân ung thư đang điều trị hóa trị hoặc xạ trị, người nhiễm HIV, và người ghép tạng dùng thuốc ức chế miễn dịch, đều nằm trong nhóm nguy cơ rất cao nhiễm HMPV. Ở nhóm này, khả năng chống chọi của hệ thống miễn dịch với các tác nhân virus gần như bị “vô hiệu hóa”. Điều này khiến HMPV không chỉ gây bệnh ở mức độ nặng mà còn làm tăng nguy cơ biến chứng nguy hiểm như viêm phổi cấp tính hay nhiễm trùng lan rộng.
Phòng ngừa nhiễm virus HMPV
Tính cho đến thời điểm hiện tại, virus HMPV vẫn chưa có vắc xin phòng bệnh. Do đó các biện pháp kiểm soát sự lây lan của virus đóng vai trò vô cùng quan trọng. Để ngăn ngừa lây nhiễm virus HMPV và hạn chế lây lan của loại virus này, tất cả mọi người nên duy trì thực hiện các thói quen sau:
Rửa tay thường xuyên bằng xà phòng, chất khử khuẩn và nước trong ít nhất 20 giây;
Tránh chạm tay vào mắt, mũi hoặc miệng nếu tay chưa được rửa sạch;
Tránh tiếp xúc gần với người nhiễm bệnh hoặc bị nghi ngờ nhiễm các bệnh đường hô hấp;
Nếu cảm thấy bản thân có triệu chứng giống như cảm lạnh, nên thực hiện các hành động sau:
Che miệng, mũi khi ho và hắt hơi;Rửa tay thường xuyên và đúng cách;
Tránh dùng chung cốc, đồ dùng cá nhân với người khác;Không nên tiếp xúc gần với người khác;
Nên cách ly tại nhà cho đến khi triệu chứng biến mất.