Tệ nạn ma túy đang là hiểm hoạ của các quốc gia, dân tộc trên toàn thế giới; là một trong những nguyên nhân chủ yếu làm phát sinh tội phạm, tệ nạn xã hội và lây nhiễm HIV/AIDS. Hậu quả, tác hại do tệ nạn ma tuý gây ra ảnh hưởng nghiêm trọng đến phát triển kinh tế - xã hội và trật tự an toàn xã hội của đất nước. Phòng ngừa, ngăn chặn và đấu tranh với tệ nạn ma túy là trách nhiệm của cá nhân, gia đình, cơ quan, tổ chức và toàn xã hội.
Trong những năm qua, tệ nạn ma tuý ở Việt Nam vẫn đang diễn biến hết sức phức tạp và có xu hướng gia tăng cùng với việc xuất hiện nhiều loại ma tuý mới như: Heroin, cần sa, ma tuý đá, thuốc lắc, bóng cười, viên ma túy tổng hợp… được đối tượng buôn bán ngụy trang một cách tinh vi; lôi kéo người sử dụng dẫn đến nghiện ngập. Đáng báo động, đối tượng sử dụng ma túy tập trung ở độ tuổi thanh niên, thậm chí đã bắt đầu trẻ hóa đến tuổi vị thành niên và học sinh. Những kẻ buôn bán ma túy thường dụ dỗ các đối tượng học sinh, sinh viên bằng cách cho hút không mất tiền, khi đã nghiện thì các em sẽ trở thành công cụ để chúng kiếm tiền, đưa vào con đường như: trộm cắp, cướp giật, mua bán ma túy…
Theo Tổ chức Liên Hợp Quốc, ma túy là “các chất có nguồn gốc tự nhiên hay tổng hợp, khi xâm nhập vào cơ thể sẽ làm thay đổi trạng thái tâm sinh lý của người sử dụng” . Ma túy được đưa vào cơ thể qua các đường như: hút, hít, nhai, nuốt, tiêm chích,… gây ra trạng thái nhiễm độc, lú lẫn tâm trí, phản ứng loạn thần, tổn thương lên hệ thống thần kinh trung ương gây nên những trạng thái tâm lý không ổn định, làm mất đi một số chức năng cơ bản vốn có của cơ thể, tạo thành những ảo giác, cảm giác mới lạ hoặc làm giảm cơn đau. Nếu sử dụng lâu sẽ gây ra sự lệ thuộc hay còn gọi là “nghiện”, khi ngừng hay không sử dụng tiếp, người nghiện sẽ bị các rối loạn hay còn gọi là “hội chứng cai thuốc” gây cơn vật vã dữ dội như: tiêu chảy, nôn, đau mỏi, nhức cơ xương cảm giác khó chịu, tim đập hỗn loạn, không ăn, mất ngủ, sụt cân nhanh chóng… làm cho người nghiện đau đớn, khổ sở không chịu được buộc phải tiếp tục sử dụng ma túy. Có thể nói, ma túy làm hủy hoại sức khỏe, làm mất khả năng lao động, học tập, làm cho thần kinh người nghiện bị tổn hại.
Đối với bản thân người sử dụng: ma tuý gây tổn hại về sức khỏe như hệ tiêu hóa, hệ hô hấp, hệ tuần hoàn, các bệnh về da, làm suy giảm chức năng thải độc, dẫn đến tình trạng suy nhược toàn thân, suy giảm sức lao động. Nghiện ma tuý dẫn đến tình trạng nhiễm độc ma tuý mãn tính, người gầy gò, xanh xao, mắt trắng, môi thâm, nước da tái xám, dáng đi xiêu vẹo, cơ thể gầy đét do suy kiệt hoặc phù nề do thiếu dinh dưỡng, rối loạn nhịp sinh học, thức đêm ngủ ngày, sức khoẻ giảm sút rõ rệt. Người nghiện ma tuý bị suy giảm sức lao động, giảm hoặc mất khả năng lao động và khả năng tập trung trí óc. Trường hợp sử dụng ma tuý quá liều có thể bị chết đột ngột.
Đối với xã hội: hàng năm, nhà nước phải chi phí hàng ngàn tỷ đồng cho việc xóa bỏ cây thuốc phiện, cho công tác cai nghiện ma tuý, công tác phòng, chống và kiểm soát ma tuý. Ma túy cũng làm suy giảm lực lượng lao động của gia đình và xã hội cả về số lượng và chất lượng; làm cho thu nhập quốc dân cũng giảm, chi phí cho dự phòng và chăm sóc y tế lại tăng; ảnh hưởng đến tâm lý của các nhà đầu tư nước ngoài, khách du dịch; ma tuý là nguyên nhân làm nảy sinh, gia tăng tình hình tội phạm trong nước gây ảnh hưởng đến an ninh trật tự (trộm, cướp, buôn bán ma atúy, buôn bán người, khủng bố…); là nguyên nhân, điều kiện nảy sinh, phát triển các tệ nạn xã hội khác (mại dâm, cờ bạc…).
Tệ nạn ma tuý đang là hiểm hoạ của các quốc gia, dân tộc trên toàn thế giới; là một trong những nguyên nhân chủ yếu làm phát sinh tội phạm, tệ nạn xã hội và lây nhiễm HIV/AIDS. Hậu quả, tác hại do tệ nạn ma tuý gây ra ảnh hưởng nghiêm trọng đến phát triển kinh tế - xã hội và an ninh trật tự của đất nước. Phòng ngừa, ngăn chặn và đấu tranh với tệ nạn ma tuý là trách nhiệm của cá nhân, gia đình, cơ quan, tổ chức và của toàn xã hội.
Nếu trước đây khi quà vặt cổng trường chỉ tiềm ẩn những nguy hại đối với các loại bánh kẹo không đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm, không rõ nguồn gốc xuất xứ. Thì nay, quà vặt cổng trường đang có thêm nhiều sự biến tướng với sự xuất hiện của các chất cấm dưới những “vỏ bọc” không ngờ. Thời gian qua, các cơ quan chức năng tại nhiều tỉnh thành ở nước ta đã phát hiện nhiều sản phẩm bánh, kẹo, bột hòa tan… có chứa chất ma túy “thẩm lậu” vào môi trường học đường. Đây là hình thức, thủ đoạn rất mới và những sản phẩm này nếu thâm nhập ở các trường học hay các khu vui chơi thì sẽ rất nguy hiểm, gây tác hại khôn lường cho xã hội và khó khăn cho cơ quan chức năng trong phát hiện, ngăn chặn.
Dưới đây là một số dạng ma túy mới “đội lốt vô hại” được cơ quan chức năng cảnh báo để người dân cảnh giác, nhất là các bậc phụ huynh cần quan tâm, giáo dục con cái luôn cảnh giác và tránh xa.
1. Kẹo dẻo “thần dược”
Gói kẹo không rõ nguồn gốc khiến 13 học sinh tại TP Hạ Long bị ngộ độc sau khi ăn.xung quanh nên được xem là chất ma túy nguy hiểm nhất.
2. Ma túy “nước xoài”, “nước dâu”
“Nước xoài” chứa bromazepam là một loại ma túy, dùng để pha uống nên được ngụy trang như một loại nước giải khát. Người sử dụng ma túy “nước xoài” sẽ bị tình trạng ảo giác, hoang tưởng, kích động mạnh, nếu sử dụng liều lượng nhiều sẽ nguy hiểm đến tính mạng.
3. Bánh, kẹo, chocolate có chứa tinh dầu cần sa
Đây là các dạng bánh kẹo có thành phần chứa tinh dầu cần sa, bột hạt cần sa, làm cho người dùng có cảm giác kích thích, mơ màng nhưng nếu dùng nhiều thì sẽ bị nghiện. Người sử dụng cần sa lâu ngày sẽ xuất hiện những tổn thương đối với các tế bào não, khiến hệ thần kinh bị suy nhược, rối loạn nhận thức.
4. Ma túy “tem giấy”
Nhìn bên ngoài ma túy “tem giấy” giống như miếng bìa chơi của trẻ em, giá mỗi miếng tem này chỉ khoảng 20.000 đồng. Chúng được tẩm chất gây ảo giác LSD, đây là chất gây ảo giác mạnh nhất cho đến nay, chỉ vài chục microgam là có thể gây ảo giác, hoang tưởng, nguy hiểm cho bản thân và người
5. Ma túy “trà sữa”
Đây là chất ma túy tổng hợp dạng bột màu xám hoặc màu vàng, đóng gói trong túi ni-lông bắt mắt với nhiều mẫu mã khác nhau, bên ngoài in chữ Trung Quốc và tiếng Anh, có mùi sữa, được pha cùng với các loại nước có ga tạo thành dung dịch có màu sắc và mùi vị giống như trà sữa thông thường. Khi sử dụng loại ma túy này thường xuyên sẽ gây ảo giác, loạn thần, hoang tưởng, làm giảm khả năng nhận thức và kiểm soát hành vi.
Thực trạng này cho thấy, ma túy tổng hợp trá hình được pha trộn, đóng gói dưới dạng thực phẩm ăn vặt rất thu hút, với vỏ bọc bắt mắt và “vô hại” không khác gì các sản phẩm bánh kẹo, nước uống thông thường nhưng lại đem đến “cảm giác mới lạ”, các loại ma túy trên được một bộ phận trẻ em, thanh, thiếu niên yêu thích sử dụng, bất chấp những hệ lụy về sức khỏe và tinh thần mà các loại ma túy này gây ra. Chính vì thế phụ huynh cần kiểm soát việc ăn uống, dùng các loại thực phẩm, kẹo của con em mình, không sử dụng các loại thực phẩm, đồ uống không rõ nguồn gốc; thường xuyên cảnh báo cho con về tác hại của ma túy. Đặc biệt cần có sự phối hợp và giám sát chặt chẽ giữa nhà trường - gia đình, chủ động quan sát, theo dõi cũng như giáo dục, nâng cao nhận thức của con em mình về tác hại của các chất gây nghiện cũng như cách nhận diện các sản phẩm chứa chất gây nghiện “đội lốt” bánh kẹo nơi cổng trường.
Vì một xã hội tươi đẹp hơn chúng ta cần: “Nói không với ma túy - bảo vệ thế hệ trẻ trước hiểm hoạ ma tuý”.
Tháng hành động phòng, chống ma túy năm 2024 (từ ngày 01 đến ngày 30 tháng 6 năm 2024), với chủ đề “Chung tay xây dựng xã, phường, thị trấn sạch ma túy”, cụ thể như sau:
- Tuyên truyền hưởng ứng Tháng hành động phòng, chống ma túy (tháng 6); Ngày quốc tế phòng, chống ma túy và Ngày toàn dân phòng, chống ma túy (ngày 26/6).
- Tuyên truyền phòng, chống ma túy đến từng khu phố, hộ gia đình và trực tiếp tại cộng đồng dân cư, nhất là khu vực, địa bàn trọng điểm, tập trung đông người, các khu công nghiệp, chế xuất, các khu dự án xây dựng đô thị lớn, các nhóm đối tượng có nguy cơ cao, thanh thiếu niên, học sinh, sinh viên.
- Thông tin về hậu quả, tác hại của ma túy, đặc biệt là ma túy tổng hợp và ma túy “núp bóng” các loại thực phẩm như: Bánh kẹo, đồ uống, thảo mộc, thuốc lá điện tử.
- Thông tin về các thủ đoạn lôi kéo, dụ dỗ thanh thiếu niên sử dụng ma túy và các giải pháp phòng ngừa, ngăn chặn.
- Thông tin về các gương điển hình, mô hình phòng, chống ma túy, cai nghiện ma túy hiệu quả; các mô hình xã, phường, thị trấn, huyện không ma túy hoạt động hiệu quả tại địa phương.